مسجد ملک زوزن
1397/02/22 تعداد بازدید: 1387
print
مسجد ملک زوزن

مسجد ملک زوزن

این مسجد در ۶۵ کیلومتری جنوب غربی شهر خواف ،در شهر زوزن و در فاصله تقریبی ۲ کیلومتری از جاده اصلی واقع شده است . مسجد ملک زوزن از مساجد دو ایوانی به سبک خراسانی است و تاریخ بنا در کتیبه آجری سمت چپ ایوان قبله مشهود می باشد که تاریخ ربیع الاول سال ۶۱۵ هجری قمری در آن خوانده می شود . پلان بنا دو ایوانی است و ایوان ها در جهات شرق و غرب ساخته شده اند. ایوان غربی در ابعاد بزرگ تر و دارای تزئیناتی با تلفیق آجر و کاشی به رنگ های فیروزه ای و با طرح هندسی می باشد که در قاب بندی های بزرگ آجری اجرا شده است.


در بالای محل محراب و در بخش پاطاق ، آثار تزئینات بسیار نفیسی از کاشی فیروزه ای و لاجوردی به زمینه آجر وجود دارد. در سمت شمال این ایوان ( غربی ) محراب دیگری در جریان حفاری از زیر خاک خارج شد که احتمالاً مربوط به مسجد قبلی می باشد که در این محل وجود داشته است. این محراب در قرن ششم یا هفتم ساخته شده و پس از ویرانی مسجد و این محراب، مسجد جدیدی در دوره ایلخانان در این محل ساخته اند . سفال هایی که در این مسجد به دست آمده دارای لعاب کاملاً ایلخانی و مشابه سفال ها و کاشی های سلطانیه می باشد.


دونالد ویلبر در صفحه ۱۱۴ کتاب معماری ایران در عصر ایلخانی به این بنا اشاره کرده است و علی رغم این که از آن بازدید نکرده است ، در مورد این بنا می نویسد:«دیوارهای یک ایوان بزرگ و به علاوه بازمانده های خرابه یک ایوان دیگر می رساند که زمانی مسجدی بزرگ با تزئینات مجلل در آن جا وجود داشته است. در اطراف خرابه های این مسجد ، انبوه خاک و خشت شهری است به نام زوزن، که از بین رفته، ولی در زمان سابق یکی از سه مرکز عمده این ناحیه بوده است. آندره گدار که در سال ۱۹۴۰ از این محل دیدن کرده و نام آن را زازن ترجمه کرده است نقشه ای از آن و عکس هایی از تزئینات کاشی کاری و سفالی جالب آن و شرح بنا را برای اولین بار منتشر کرده است.


گدار پس از ثبت تاریخ موجود که ۶۱۶ هجری قمری برابر با ۱۲۱۹ میلادی می باشد ، اظهار عقیده می کند که نوع نقشه و خصوصیات تزئینی مسجد تقلیدی از ساختمان های قرن ۱۲ میلادی استان خراسان است . این مسجد در سال ۶۱۵ هجری قمری به دستور ابوالموید ابوبکرعلی الزوزنی ملک زوزن دوران سلطنت علاالدین محمد خوارزمشاه بنیاد گردیده و تنها اثر معماری شهر زوزن است که پس از حمله مغول برجای مانده است . مسجد فعلی بر روی خرابه های مسجد قبلی احداث شده و پس از مرگ ملک زوزن با حمله مغول نیمه تمام مانده است.  

© کلیه حقوق و محتوای این سایت متعلق به شهرداری خواف می باشد .استفاده از مطالب با ذکر منبع و لینک به سایت بلامانع است.
طراحی، پیاده سازی و پشتیبانی توسط اینتک